Νέες επιφάνειες από κάνναβη και καλαμπόκι, βιοκαύσιμα από φύκια και ξύλινες κυψέλες για τη μέλισσα. Οι περιζήτητοι φοιτητές του Τμήματος Επιστημών Ξύλου και οι καθηγητές τους δημιουργούν τις επόμενες τάσεις στη βιομηχανία ξύλου.
Ένα φιλόδοξο εγχείρημα ξεκίνησε ορμητικά εν μέσω πανδημίας στην Καρδίτσα και συνεχίζει με το ίδιο πάθος, παρά τις δυσκολίες που επιφέρουν τα απανωτά lockdown. Ο λόγος για το σχέδιο δημιουργίας νέων επιφανειών, όπως έπιπλα, από βιομηχανική κάνναβη και άλλα γεωργικά υπολείμματα από βαμβάκι, καλαμπόκι, ηλίανθο κ.ά. Το project ξεκίνησε φέτος στο Τμήμα Δασολογίας, Επιστημών ξύλου και Σχεδιασμού, την πανεπιστημιακή και 5ετούς φοίτησης σχολή που διαδέχτηκε τα τμήματα των πρώην ΤΕΙ Σχεδιασμού Ξύλου και Επίπλου, καθώς και της Δασοπονίας. Στο δεύτερο έτος λειτουργίας της, οι φοιτητές παρακολουθούν, λόγω συνθηκών, τα εργαστήρια μέσω βίντεο με τους καθηγητές να χειρίζονται τα μηχανήματα. Όμως το σχέδιο συνεχίζεται με το προσωπικό της σχολής. Μιλήσαμε με τον Γεώργιο Νταλό, τεχνολόγο ξύλου, Καθηγητή Τεχνολογίας Ξύλου, ο οποίος μας ανέλυσε τα νέα projects, όπως τα έπιπλα κάνναβης, που θα φέρουν κύμα ανανέωσης στη βιομηχανία επιπλοποιίας και ξύλου.
Το στοίχημα με τα έπιπλα από κάνναβη
Η έρευνα με την αξιοποίηση βιομηχανικής κάνναβης (δεν έχει ψυχοδραστικές ιδιότητες) ξεκίνησε φέτος στο Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου της σχολής, στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου προγράμματος «Ερευνώ Καινοτομώ». Στοίχημα για τους φοιτητές και τους καθηγητές τους είναι να αντικαταστήσουν με βιομηχανική κάνναβη ένα μέρος από τις προσμείξεις ξύλου στις μοριοσανίδες και ινοσανίδες. Μάλιστα, το 2022 ενδέχεται να δούμε τα πρώτα έπιπλα από κάνναβη στην Ελλάδα. Ο κ. Νταλός αναφέρει: «Καταπιανόμαστε με την έρευνα πάνω σε σύνθετα συγκολλημένα προϊόντα, αυτά που εμπορικά ονομάζουμε ινοσανίδες (MDF) και μοριοσανίδες (νοβοπάν). Στόχος μας είναι να μειώσουμε την ένταση αναζήτησης της α’ ύλης από το δάσος αξιοποιώντας δασικά και γεωργικά υπολείμματα. Το επόμενο βήμα είναι να τα οδηγήσουμε στη βιομηχανία, ώστε να κάνει μείξη ξύλου με αυτά τα υπολείμματα. Αν αυτή η μείξη γίνει π.χ. με 30% από υπολείμματα, θα μειώσουμε κατά 30% την πίεση προς τα δάση».
Και συνεχίζει: «Ευελπιστούμε να δούμε μετά από δύο χρόνια έπιπλα από κάνναβη, αρχικά μικρού μεγέθους, όπως βιβλιοθήκες μικρών διαστάσεων κ.λπ., γιατί οι πρέσες που έχουμε στο εργαστήριο είναι μικρές. Με ποιοτικό έλεγχο θα εκτιμήσουμε τις μηχανικές και τις φυσικές ιδιότητες του νέου προϊόντος για να βγει το υλικό στην αγορά. Ήδη στον πρώτο χρόνο που τρέχει το πρόγραμμα είμαστε πολύ χαρούμενοι. Το ξυλώδες μέρος της κάνναβης πλησιάζει πάρα πολύ τις ιδιότητες του ξύλου, οπότε αναμένουμε όμορφα αποτελέσματα».
Οι ιδιότητες της κάνναβης
Όπως αναφέρει ο κ. Νταλός, επικεφαλής του εργαστηρίου όπου γίνονται όλα τα παραπάνω, η κάνναβη είναι ένα πολυετές φυτό. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του έχει την υφή του μαλακού βλαστού που αποξηλώνεται, ενώ το εσωτερικό του παραμένει σκληρό. «Από τα υπολείμματα βιομηχανικής κάνναβης που προμηθευόμαστε από την ΚΑΝNΑΒΙΟ κρατάμε κυρίως το ξυλώδες κομμάτι. Αυτό έχει χαμηλότερες ιδιότητες από το ξύλο, γι’ αυτό δεν επιχειρούμε 100% αντικατάστασή του. Με το ξυλώδες μέρος της κάνναβης κατασκευάζουμε πειραματικά σύνθετα συγκολλημένα προϊόντα. Σε συνδυασμό με τις καινούριες συγκολλητικές ουσίες που δοκιμάζουμε είμαστε σίγουροι ότι το αποτέλεσμα θα είναι εξίσου καλό. Επιπλέον, σε συνεργασία με τα Τμήματα Φυσικής και Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καθώς και με την εταιρεία CHIMAR θα βγάλουμε μέσα από την κυτταρίνη και τη λιγνίνη των υλικών, καλαμάκια και προϊόντα βιοαποικοδομήσιμα. Αυτά θα αποτελέσουν αντικαταστάτες του πλαστικού».
Κυκλική οικονομία με γεωργικά υπολείμματα
Πέρα από την κάνναβη, οι φοιτητές του Τμήματος Δασολογίας, Επιστημών ξύλου και Σχεδιασμού καταπιάνονται και με ένα πλήθος άλλων αγροτικών υπολειμμάτων από βαμβάκι, φύκια (για βιοκαύσιμα) κ.ά. Ο Καθηγητής κ. Νταλός επισημαίνει: «Κάνουμε μονωτικές πλάκες για να αντικαταστήσουμε το φελιζόλ με τη χρήση άλλων υλικών, όπως αυτά που απομένουν από τα φασόλια. Σε συνδυασμό με τα υπολείμματα του ξύλου, έχουμε καλές μηχανικές ιδιότητες, οπότε το αποτέλεσμα βγαίνει πολύ καλό. Το εγχείρημα είναι σε πειραματικό στάδιο ακόμη, αλλά το αποτέλεσμα προσεγγίζει αυτό της βιομηχανίας. Χρησιμοποιούμε ακριβώς τις ίδιες συνθήκες, έχουμε πρέσες, βάζουμε τις ίδιες θερμοκρασίες, τις ίδιες συγκολλητικές ουσίες. Στο εξωτερικό πάρα πολλά από αυτά τα φυτά ήδη χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία επίπλου. Όλα έχουν να κάνουν με την ευκολία και την οικονομική πλευρά του θέματος. Όσο το ξύλο είναι φθηνό τότε θα συνεχίζει να είναι μονόδρομος. Σύντομα όμως η τιμή του θα ανέβει, άρα αναγκαστικά θα πρέπει να βρούμε άλλες διεξόδους».
Ποιοτικός έλεγχος μεγάλων brands
Praktiker, IKEA, ΗΡΑ, Camelino, Alfa Wood Group, Akritas, Dromeas κ.ά. είναι μόνο μερικές από τις πολύ γνωστές εταιρείες που αναθέτουν τον ποιοτικό έλεγχο των προϊόντων τους στο τμήμα της Καρδίτσας. Από αυτό λαμβάνουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά για να τα διαθέσουν με ασφάλεια στο εμπόριο. Με αυτό τον τρόπο οι φοιτητές συνδέονται και με την αγορά εργασίας. «Με τον ποιοτικό έλεγχο μπήκαμε στην αγορά βοηθώντας τους επιχειρηματίες. Τους δώσαμε κίνητρα να βελτιώσουν τα προϊόντα τους. Είδαμε πού υστερούν και όταν τα βελτίωσαν άρχισε πιο δυναμικά η εξαγωγική τους δραστηριότητα. Εταιρείες με τις οποίες συνεργαζόμασταν κάνουν πλέον εξαγωγές σε Γερμανία, Ελβετία, Ρωσία, Ιαπωνία, αραβικές χώρες. Η συμβολή μας είναι σημαντική γιατί τους δώσαμε την ικανότητα αυτοβελτίωσης υποδεικνύοντας τα προβλήματα που εμφανίζουν τα προϊόντα τους. Δε σταματάμε στο “λυπόμαστε, το προϊόν σας δεν πληρεί τις προδιαγραφές”. Εξηγούμε γιατί και ποια είναι η λύση. Οι περισσότεροι υιοθετούν τις συμβουλές μας».
Να σημειωθεί ότι ο εξοπλισμός του Εργαστηρίου Τεχνολογίας & Ποιοτικού Ελέγχου Επίπλων και Ξυλοκατασκευών της σχολής είναι αρκετά σύγχρονος. Περιλαμβάνει σύγχρονα μηχανήματα λέιζερ κοπής, κατεργασίας ξύλου, τεχνητής παλαίωσης, 3D απεικόνισης, θερμομόνωσης, τεστ ανθεκτικότητας σε υπεριώδη ακτινοβολία και βροχή, ρομποτικό βραχίονα κ.ά. Τα μηχανήματα συντηρούνται χάρη σε ευρωπαϊκά προγράμματα. «Ένα κομμάτι που μας λείπει και θέλουμε να αποκτήσουμε αφορά τη φωτιά, δηλαδή τα τεστ πυρανθεκτικότητας προϊόντων που ζητούνται από την αγορά» επισημαίνει ο κ. Νταλός.
Η SOS Bee και οι ξύλινες κυψέλες
Το Τμήμα Δασολογίας, Επιστημών ξύλου και Σχεδιασμού συνδράμει και στην προσπάθεια της οργάνωσης SOS Bee, που επίσης εδρεύει στην Καρδίτσα, για τη διάσωση της μέλισσας. «Αρχικά θέλουμε να γίνει επαγρύπνηση του κοινού μέσω ξύλινων αναμνηστικών που θα διατεθούν δωρεάν. Στη συνέχεια θα κατασκευάσουμε ξύλινες γλάστρες όπου θα μπουν φυτά με γύρη σε εξωτερικούς χώρους. Τέλος, θα βοηθήσουμε να κατασκευαστούν κυψέλες με νέες τεχνικές. Θα έχουν μονωτικά μέρη, ώστε η θερμοκρασία στην κυψέλη να είναι πιο σταθερή κατά τη διάρκεια του έτους. Ίσως γίνει χρήση διάκενου αέρα και ελαφρύτερου ξύλου για πιο εύκολη μεταφορά. Ή ακόμα χρήση πιο ανθεκτικού ξύλου, για να καθυστερεί η εναλλαγή από τις κυψέλες. Όλα αυτά θα μειώσουν το κόστος παραγωγής».
Στοιχεία για το Τμήμα Δασολονίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού
Τα πιο σημαντικά στοιχεία για τη σχολή σε αριθμούς είναι:
100 εισακτέοι περίπου το 2020, αριθμός μικρότερος από τη ζήτηση στην αγορά
13 εργαστήρια λειτουργούν στο τμήμα
2 μεταπτυχιακά και δυνατότητα για διδακτορικές διατριβές προσφέρονται στους φοιτητές
1 Ινστιτούτο Ξύλου, Επίπλου και Ξύλινης συσκευασίας συνδέεται με τη σχολή. Στόχος είναι η έρευνα και εκπαίδευση επιχειρηματιών
50.000 ευρώ είναι η αξία του καινούριου εξοπλισμού θερμομόνωσης που χρησιμοποιείται σε ποιοτικούς ελέγχους και εργαστήρια.
Πληροφορίες: Τμήμα Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου & Σχεδιασμού
